Rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim
GETTO WARSZAWSKIE
Getto powstałe dla ludności żydowskiej zostało utworzone przez władze niemieckie 2 października 1940 roku w Warszawie. Było ono największym gettem w okupowanej Europie. Szacowana liczba ofiar getta warszawskiego wynosi ok. 400 tysięcy osób. Ludzie Ci wymierali między innymi z głodu lub przewlekłych chorób; mogli być jednak także ofiarami egzekucji lub zostali zamordowani podczas powstania. Blisko 100 tysięcy z nich zginęło w samej Warszawie, a pozostałe 300 tysięcy, w obozie zagłady w Treblince. W getcie panowały bardzo ciężkie warunki życiowe. Było tam aż 146 tysięcy osób na jedynie 1 km2 oraz wprowadzone zostały ograniczenia wolnego obrotu żywnością. Dużo osób zmarło z wychłodzenia i wygłodzenia. Sytuację panującą w getcie ratował czasami nielegalny przemyt żywności. W 1941 roku Żydzi dostali rozporządzenie, które zabraniało im opuszczenia swoich dzielnic, ponieważ jeśli by to zrobili, groziła im kara śmierci.
POWSTANIE W GETCIE
Dnia 19 kwietnia 1943 roku, dowodzone przez szefa warszawskiej SS oraz policji, oddziały niemieckie wkroczyły na teren getta. Akcja ta polegała na tym by osiągnąć cel – ostatecznie zlikwidować getto. Wybuchło wtedy powstanie, ponieważ Żydzi stawiali opór jakiego niemieckie oddziały się nie spodziewały. Zmusiło to je do wycofania się. Sporadyczne walki trwały do maja. W maju, aby wywołać efekt propagandowy i zakończyć tłumienie powstania, wysadzono Wielką Synagogę przy ulicy Tłomackie. Po upadku powstania nastąpiła ostateczna zagłada mieszkańców getta i jego całkowite zniszczenie. W dzielnicy, którą Niemcy przemienili i nazwali „pustynią kamienno-ceglaną”, przeprowadzane były masowe egzekucje polskich więźniów politycznych oraz Żydów schwytanych po „aryjskiej stronie”. W lecie zaczął funkcjonować niemiecki obóz koncentracyjny – Konzentrationslager Warschau.
Upamiętnienie powstania w getcie odbywa się poprzez akcję Żonkil, którą zainicjował Marek Edelmann przywódca i uczestnik powstania. Obecnie akcja odbywa się pod patronatem Muzeum Polin