Tolerancja i poszanowanie
Tolerancja i poszanowanie to fundamentalne wartości związane z celami i zasadami ONZ. Tolerancja wymieniona jest w tekście Preambuły Karty Narodów Zjednoczonych. Także Powszechna Deklaracja Praw Człowieka rozpoczyna się stwierdzeniem, iż wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w godności i prawach. Obdarowani rozumem i sumieniem powinni postępować wobec siebie w duchu braterstwa. Deklaracja Milenijna ONZ potwierdza iż tolerancja, wolność i równość są fundamentalnymi wartościami niezbędnymi we współpracy międzynarodowej.
Deklaracja Zasad Tolerancji
Konferencja Generalna UNESCO na swojej 28 sesji w 1995 roku przyjęła Deklarację Zasad Tolerancji. Inicjatywa ta spowodowana była pogłębiającymi się zjawiskami nietolerancji, przemocy, nacjonalizmu, rasizmu i antysemityzmu, jakim towarzyszy marginalizacja i dyskryminacja mniejszości.
Promocja tolerancji i poszanowania ma istotne znaczenie w tworzeniu atmosfery sprzyjającej akceptowaniu różnorodności kulturowej. Artykuł 1 Deklaracji Zasad Tolerancji brzmi:
“Tolerancja to szacunek, akceptacja i uznanie bogactwa różnorodności kultur na świecie, naszych form wyrazu i sposobów na bycie człowiekiem. Sprzyja jej wiedza, otwartość, komunikowanie się oraz wolność słowa, sumienia i wiary. Tolerancja jest harmonią w różnorodności. To nie tylko moralny obowiązek, ale także prawny i polityczny warunek. Tolerancja – wartość, która czyni możliwym pokój – przyczynia się do zastąpienia kultury wojny kulturą pokoju.”
W Deklaracji państwa członkowskie zdefiniowały pojęcie tolerancji. Według zapisów tolerancja to:
- Respektowanie cudzych praw i cudzej własności;
- Uznanie i akceptacja różnic indywidualnych;
- Umiejętność słuchania, komunikowania się i rozumienia innych;
- Docenianie rozmaitości kultur;
- Otwarcie na cudze myśli i filozofię;
- Ciekawość i nie odrzucanie nieznanego;
- Uznanie, że nikt nie ma monopolu na prawdę.
W Deklaracji UNESCO państwa członkowskie podkreślają nie tylko konieczność walki z nietolerancją i rasizmem, lecz również znaczenie różnorodności kulturowej.
Międzynarodowy Dzień Tolerancji (16 listopada)
Obchody Dnia Tolerancji mają na celu:
- Znalezienie głębszych przyczyn nietolerancji;
- Zmobilizowanie opinii publicznej na rzecz tolerancji i informowania jej o niebezpieczeństwach związanych z objawami nietolerancji;
- Wypracowanie praktycznych wskazówek dla rządów, naukowców i instytucji publicznych, w celu umożliwienia im znalezienia rozwiązań.
Dzień Tolerancji powinien być okazją do refleksji nad naszymi postawami wobec “innych”. Szczególnie ważne wydają się wszystkie działania podejmowane przez młodzież i kierowane do młodzieży. Wiele krajów w coraz większym stopniu charakteryzuje się różnorodnością kulturową, rasową i etniczną. Jest to sytuacja, która sprzyjać może zjawiskom związanym z nietolerancją. Wpływanie na kształtowanie właściwych postaw, sprzyjających harmonijnemu rozwojowi społeczeństwa, jest zadaniem, które powinny stawiać przed sobą władze, szkoły i media.
Pomimo powtarzających się oświadczeń ze strony społeczności międzynarodowej o promowaniu tolerancji i szacunku, wciąż stoją przed nami poważne wyzwania związane z wdrożeniem teorii w praktykę. Rozwój technologii i komunikacji połączony z globalizacją gospodarek, zwiększył integrację i współzależność między cywilizacjami. Rozwój ten w większości wpłynął bardzo korzystnie na sytuację społeczeństw. W niektórych jednak przypadkach stał się przyczyną pogłębienia istniejących nierówności i powstania nowych form rasizmu i nietolerancji.